Spis treści
Tego mogłeś nie wiedzieć o Dolnym Śląsku. Cała galeria ciekawostek!
Dolny Śląsk aż pęka w szwach od atrakcji turystycznych, niezwykłych miejsc i tajemnic. Można śmiało zaplanować tu urlop lub nawet całe wakacje, ale co najbardziej warto zobaczyć?
Postanowiłem przybliżyć ci Dolny Śląsk, jego dzieje i atrakcje, za pomocą zbioru 27 ciekawostek - krótkich informacji o najbardziej godnych uwagi niezwykłościach regionu. Jakie tajemnice kryją tutejsze miasta, zamki, podziemia i jaskinie, jakie cuda przyrody i architektury warto zobaczyć, czym wyróżnia się Dolny Śląsk w skali Polski, a nawet całej Europy?
Wszystkiego dowiesz się z galerii ciekawostek poniżej.
27 faktów o Dolnym Śląsku, które cię zadziwią i zainspirują do wycieczek
Zebrałem dla ciebie najbardziej intrygujące fakty, związane z historią, kulturą i przyrodą Dolnego Śląska.
Poniżej znajdziesz aż 27 ciekawostek, poruszających tematy takie jak:
- Dolnośląskie zagadki i tajemnice: sekretne podziemia, dziwaczne konstrukcje i anomalia grawitacji
- Skarby ukryte przez Niemców
- Największe w Polsce opuszczone miasto
- Rekordowe atrakcje: największy podziemny wodospad, najstarsza restauracja i inne
- Unikatowe żeliwne drzewo – skąd się wzięło?
- Dolnośląskie wulkany (na jednym wzniesiono nawet zamek)
- Cuda z listy UNESCO – takich kościołów nie ma nigdzie indziej
- Polski biegun zimna
- Najniżej położone miejsce na Dolnym Śląsku
I wiele innych.
Niesamowite ciekawostki o Dolnym Śląsku
Wrocław – Wenecja Północy
Wrocław nazywany jest Wenecją Północy nie bez powodu. Nad Odrą i licznymi kanałami przerzuconych jest w tym mieście ponad 100 mostów, najwięcej w całej Polsce. Najbardziej znane wrocławskie mosty to Grunwaldzki i Tumski.
Dolny Śląsk – kraina skarbów
Z wieloma zamkami i pałacami Dolnego Śląska wiążą się opowieści o skarbach, ukrytych w czasie II wojny światowej przez nazistów lub mieszkańców Wrocławia, chcących ratować swoje majątki przed nadchodzącą Armią Czerwoną. Wiele skrytek wymienia tzw. Lista Grundmanna, ale też wielu nie udało się jeszcze odnaleźć.
Więcej o ukrytych w Polsce skarbach, możesz przeczytać w naszym przewodniku.
Najstarsze polskie uzdrowisko
Cieplice na Dolnym Śląsku, od 1976 r. część Jeleniej Góry, to najstarsze polskie uzdrowisko. Lecznicze właściwości tutejszych gorących źródeł znane są przynajmniej od XIII w. Same źródła tez są rekordowe, bo najgorętsze w naszym kraju – przeciętna temperatura wody sięga 90 stopni Celsjusza.
Warto też wiedzieć, że Dolny Śląsk to kraina uzdrowisk. Znajduje się tu aż 11 z 45 miejscowości uzdrowiskowych w Polsce.
Lancelot z Siedlęcina
Wieża Książęca w Siedlęcinie to zabytek z czasów, gdy rycerze wznosili dla siebie na Dolnym Śląsku jeśli nie całe zamki, to przynajmniej zameczki albo samotne wieże, zwane wieżami rycerskimi. W tej z Siedlęcina pomieszkiwał swego czasu, w XIV w., książę Jaworski Henryk I. Ściany swej wieży kazał przyozdobić malowidłami na kamieniu, ukazującymi legendy o królu Arturze i jego wiernym rycerzu, Lancelocie.
Malowidła te zachowały się do dziś – to jedyny przykład tego rodzaju sztuki na ziemiach polskich, a już ich tematyka – Lancelot – jest zupełnie unikatowa. Warto wybrać się do Siedlęcina, by obejrzeć niezwykłe malowane wnętrza tamtejszej wieży rycerskiej.
Najdłuższy wiadukt kolejowy w Polsce
W Bolesławcu zobaczyć możesz najdłuższy, a do tego w całości kamienny, wiadukt kolejowy w Polsce. Mierzy 490 m długości i zbudowano go jeszcze w latach 1844-1846, jest to więc szacowny zabytek. Wiadukt warto obejrzeć wieczorem, gdy jest ładnie podświetlony.
Pocysterskie opactwo w Krzeszowie najlepiej zachowane w Europie
Ten imponujący zabytek to największe tak doskonale zachowane opactwo w Europie. Wartość historyczna zespołu sakralnego w Krzeszowie jest nie do przecenienia: zakonnicy mieszkają w tym miejscu od ponad 700 lat.
Dziś opactwo pocysterskie w Krzeszowie to perła architektury barokowej i pomnik historii.
Dolny Śląsk jest pełen tajemnic
Na Dolnym Śląsku znajduje się wyjątkowo wiele tajemniczych miejsc, związanych z historią II wojny światowej.
Pod Górami Sowimi rozciąga się kompleks tuneli i hal, wyrąbanych w skałach w ramach tzw. Projektu Riese. Nie ma pewności, do czego miały służyć te podziemia, sięgające nawet Zamku Książ.
Niedaleko Wałbrzycha zwiedzać można także tzw. Podziemne Miasto Osówka – kolejny kompleks korytarzy o łącznej długości 1700 m i niewiadomym przeznaczeniu. Możliwe, że działała tu fabryka broni, albo że przygotowywano tu jedną z kwater głównych Adolfa Hitlera.
Z kolei w Ludwikowicach Kłodzkich wznosi się dziwaczna konstrukcja, którą wielu wiąże z eksperymentalną technologią i próbami stworzenia przez Wehrmacht samolotów startujących pionowo, kształtem przypominających kościelny dzwon.
Ciekawostki geograficzne
Województwo dolnośląskie ma prawie 20 tys. km kwadratowych powierzchni, co daje mu siódme miejsce w Polsce (największe jest mazowieckie). Mazowsze jednak nie sąsiaduje z żadnym obcym państwem, a Dolny Śląsk aż z dwoma: Czechami i Niemcami.
W najszerszym miejscu (z zachodu na wschód) Dolnośląskie ma 208 km, a w najdłuższym (z północy na południe) 190 km.
Najwyżej, najniżej
Niemal każdy wie, że najwyższy szczyt Dolnego Śląska to Śnieżka (1603 m n.p.m. - na zdjęciu). Ale które miejsce w województwie położone jest najniżej? To Skidniów, wieś leżąca na wysokości 69 m n.p.m.
Największy podziemny wodospad w Polsce
W sztolni „Czarna” w Kopalni Złota w Złotym Stoku znajduje się największy polski podziemny wodospad. Ma 10 m wysokości, ale jego niesamowite otoczenie sprawia, że robi naprawdę duże wrażenie.
Sama Kopalnia Złota w Złotym Stoku zapewnia wiele rozrywki dla całej rodziny i świetnie nadaje się na weekendową wycieczkę. Można tu spróbować płukania złota, wybić własną złotą monetę, a także poznać historię górnictwa i obejrzeć zabytkowe maszyny do wydobywania złota.
Anomalia grawitacyjna w Karpaczu
Pod Karpaczem znajduje się miejsce, w którym woda – podobno – płynie pod górę. Anomalia grawitacyjna przyciąga turystów i całkiem ciekawie wygląda na filmikach publikowanych w Internecie, ale w rzeczywistości to tylko złudzenie optyczne, wywołane ukształtowaniem drogi.
Wyjaśnienie zjawiska znajdziesz w moim artykule. Nie mów jednak dzieciom, zanim nie pokażesz im „anomalii”, żeby nie zepsuć zabawy.
Unikalne świątynie
Na Dolnym Śląsku zwiedzić możesz wiele niezwykłych budowli, ale nie chodzi tylko o zamki czy pałace. Jest tu też kilka zupełnie wyjątkowych obiektów sakralnych.
Świątynia Wang w Karpaczu to kościół ewangelicki, jedyny w Polsce o konstrukcji klepkowej na modłę skandynawską (stavkirke).
Dziwna konstrukcja nie zaskakuje, wziąwszy pod uwagę, że kościół został wzniesiony w XIII w. w Norwegii i dopiero w połowie XIX w. trafił na Dolny Śląsk. Kupił ją król Prus Fryderyk Wilhelm IV, by umieścić w berlińskim muzeum, ale ostatecznie kościół trafił na swoje obecne miejsce dzięki interwencji hrabiny Fryderyki von Reden z Bukowca.
Kościoły Pokoju w Świdnicy i Jaworze to unikaty, wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Wznieśli je protestanci po pokoju westfalskim z 1648 r. w atmosferze szykan – katolicki cesarz nie pozwolił im budować z kamienia. Zbudowali więc konstrukcje, które są do dziś największymi kościołami drewnianymi w Europie.
O cudach Dolnego Śląska z listy UNESCO możesz przeczytać w naszym artykule.
Pomnik lipy
W miejscowości Podlesie stoi drzewo, odlane z żeliwa. To pomnik lipy, postawiony w 1858 r. na pamiątkę wiekopomnego wydarzenia. Otóż w 1762 r. król pruski Fryderyk II, zwany potem Wielkim, wygrał nieopodal bitwę z Austriakami. Odpoczął potem w karczmie, której właściciel naturalnie bardzo się przejął, a lipę, do której król przywiązał konia, nazwał Lipą Fryderyka.
Lipa padła pod naporem burzy osiemdziesiąt lat później, ale kolejny król, Fryderyk IV, w 1858 r. ufundował na jej miejsce pomnik z żeliwa, który stoi do dziś.
Najstarsza polska restauracja
Piwnica Świdnicka w podziemiach wrocławskiego ratusza to najstarsza polska restauracja i jedna z najstarszych w Europie. Ludzie stołują się tu już od roku 1273. Sam ratusz także jest wart uwagi – uważa się, że to najlepiej zachowana tak duża późnogotycka budowla w Polsce.
Największe opuszczone miasto w Polsce
Dolny Śląsk to prawdziwy raj dla miłośników urbexu. Nie brak tu tajemniczych ruin, zamków i pałaców. Jednak zupełnie wyjątkową atrakcję jest Pstrąże w powiecie bolesławieckim – największe w Polsce opuszczone miasto.
Pierwotnie były tu koszary wojskowe, najpierw Niemieckie, potem sowieckie, wreszcie poligon. Kiedy Rosjanie wycofali się z Pstrąża w 1992 r., miasteczko straciło rację bytu, zostało opuszczone i popadło w zapomnienie i ruinę. Dziś miejscowi nazywają je „Strachowem”, bo podobno – oczywiście – straszą tu duchy.
Stawy Milickie: dolnośląski raj dla ryb i ptaków
Dolnośląskie Stawy Milickie to największy nie tylko w Polsce, ale w całej Europie kompleks stawów rybnych. Jest ich tutaj ok. 300 i mają łączną powierzchnię 7,5 tys. hektarów.
W stawach żyje mnóstwo ryb, zwłaszcza okazałe karpie. Jednocześnie Stawy Milickie są ostoją ptaków, których w tutejszych szuwarach można naliczyć ok. 300 gatunków.
Dolnośląskie wulkany
Na Dolnym Śląsku jest ponad 10 wulkanów. Uspokajam – są wygasłe od milionów lat. Zdołały jednak ukształtować tzw. Pogórze Kaczawskie, pełne niezwykłych wulkanicznych tworów geologicznych.
Najbardziej okazałym dolnośląskim wygasłym wulkanem jest Ostrzyca, nazywana „śląską Fudżijamą”. Także jeden z bardziej znanych zamków regionu – Grodziec – stoi nie na zwykłym wzgórzu, lecz na wygasłym wulkanie.
Więcej o dolnośląskiej Krainie Wygasłych Wulkanów możesz przeczytać w moim przewodniku.
Fontanna Multimedialna we Wrocławiu jest największa w Polsce
Wszyscy lubimy oglądać pokazy fontann multimedialnych, zwłaszcza latem, gdy dają nie tylko rozrywkę na świeżym powietrzu, ale też ochłodę. W Polsce nie brak fontann multimedialnych, ale ta we Wrocławiu jest największa. Ma aż 800 punktów świetlnych, 300 dysz wodnych i 3 ogniowe. Pokazy w sezonie wakacyjnym odbywają się 9 razy w ciągu dnia i 3 razy wieczorem.
Zapraszam do przewodnika po najpiękniejszych polskich fontannach multimedialnych.
Najstarszy ogród zoologiczny
Wycieczki do zoo sprawiają mnóstwo frajdy, zwłaszcza dzieciom. We Wrocławiu możecie odwiedzić najstarszy polski ogród zoologiczny. Został założony w 1865 r. i dziś stanowi dom dla przeszło 12 tys. zwierząt z ok. 100 różnych gatunków.
Koniecznie zajrzyjcie także do Afrykarium – pierwszego polskiego oceanarium i jedynego, poświęconego wyłącznie środowisku wodnemu Afryki.
Najzimniejsze miejsce w Polsce
Na Dolnym Śląsku znajduje się polski biegun zimna - Hala Izerska. Rekordowo niska temperatura (-36,6 stopnia Celsjusza) została tu odnotowana w 1996 r.
Na Hali nigdy nie panuje klimatyczne lato (z temperaturami powyżej 15 stopni), za to w każdym miesiącu, nawet w lipcu i sierpniu, zdarzają się temperatury poniżej zera.
Najdłuższy skalny tunel kolejowy w Polsce
Pod górą Mały Wołowiec w latach 1907-1912 wycięto tunel kolejowy, który jest dziś najdłuższym tego typu przejazdem w Polsce. Ma 1603 m długości i żaden inny tunel wycięty w litej skale nie może się z nim równać.
Najstarsze drzewo w Polsce
Na Dolnym Śląsku rośnie najstarsze drzewo w Polsce. To Cis Henrykowski, ozdoba Henrykowa Lubańskiego. Drzewo ma ok. 1250 lat, jest więc starsze od Polski.
Przeczytaj mój informator o innych rekordowych drzewach w Polsce. Które jest najwyższe, które najgrubsze?
Największy polski obraz
Choć „Bitwa pod Grunwaldem” Jana Matejki, przechowywana w Muzeum Narodowym w Warszawie, może robić wrażenie, to jednak blednie przy ogromnie innego obrazu, przechowywanego we Wrocławiu. Mowa o „Panoramie Racławickiej”, namalowanej w latach 1893-1894 przez zespół malarzy pod kierownictwem Jana Styki i Wojciecha Kossaka.
To największy polski obraz – ma wymiary 115 na 15 m i można go oglądać w specjalnej rotundzie. Takie umiejscowienie sprawia, że obserwator ma wrażenie, jakby znajdował się w środku bitwy pod Racławicami.
Kaplica Czaszek w Czermnej
W Czermnej znajduje się jedyna w Polsce kaplica, wzniesiona z ludzkich czaszek i kości, ofiar wojen śląskich i chorób zakaźnych. Wzniesiono ją w 1776 r. ze szczątków ponad 3 tys. osób. Choć nie jest to atrakcja, która przypadnie do gustu wszystkim, warto się zmusić i zobaczyć na własne oczy to niezwykłe miejsce. Chyba nigdzie indziej refleksja o przemijaniu nie nabiera takiej głębi i mocy, jak tutaj.
Prawdziwa krzywa wieża
W Ząbkowicach Śląskich wznosi się prawdziwa krzywa wieża. Ta w Pizie jest nieważna, bo nie jest krzywa, tylko przechylona, za to nasza na Dolnym Śląsku nie tylko pochyla się, ale też faktycznie wygina, trochę jak wielki ceglany banan.
Krzywa wieża w Ząbkowicach Śląskich mierzy 34 m wysokości, a odchylenie od pionu wynosi 2 m.
Największa makieta kolejowa w Polsce
Wrocławskie Kolejkowo w Sky Tower to największa w kraju makieta kolejowa. Możesz tu oglądać całe miniaturowe miasteczko i dioramy, ukazujące różne zakątki Polski – łączna długość torów kolejki przekracza 500 m. Wiele elementów miniaturowych krajobrazów i scenek jest ruchoma i interaktywna – wizyta w Kolejkowie to świetna weekendowa atrakcja dla dzieci i dorosłych.
Rekordowa Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie
Jaskinia Niedźwiedzia jest najdłuższa na Dolnym Śląsku. Ma ponad 4 km długości, a różnica poziomów między wejściem a najgłębszą komorą wynosi 118 m.
Jaskinia Niedźwiedzia to jeden z naturalnych cudów Polski i warto ją zwiedzić w czasie wakacji czy urlopu.
Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Stronę Podróży codziennie. Obserwuj Stronę Podróży!
Podróże Odkryj najpiękniejsze zamki i pałace Dolnego Śląska
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
